Po drugiej wojnie światowej w ówczesnej Europie Zachodniej rozwinęło się kilka koncepcji integracyjnych. Najważniejsze z nich to federalizm i konfederalizm. Unia Europejska jest rezultatem procesów integracyjnych, które nabrały tempa w latach 50 XX w. Jednak sama idea zjednoczenia narodów Europy w jeden organizm jest znacznie starsza.
O federacji możemy mówić, jeżeli w strukturze politycznej, gospodarczej czy społecznej istnieje wiele podmiotów o charakterze autonomicznym. Są ze sobą powiązane instytucjonalnie, w celu zapewnienia realizacji wspólnych interesów, a autonomiczne grupy uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących całej federacji i kontynuują ich wykonanie. Zgodnie z tą koncepcją integracja polityczna powinna doprowadzić do integracji gospodarczej. Ustrój państwa związkowego polega na decentralizacji, czyli rozproszeniu władzy pomiędzy częściami składowymi federacji. Regulują one na pewnym etapie swoje sprawy za pomocą własnych organów – w sposób odrębny – natomiast sprawy na wyższym szczeblu są regulowane przez ponadnarodowe organy. Dochodzi tutaj do delegowania swoich uprawnień przez instytucje odrębnych części federacji na rzecz ich wspólnych organów. (...)
Przeciwieństwem koncepcji federalistycznej jest koncepcja konfederalistyczna, która zakłada utworzenie systemu międzynarodowego w formie konfederacji, czyli związku państw. W skład wchodzą państwa, które zachowują całkowitą niezależność, suwerenność oraz autonomię. Konfederacja jest oparta na umowie międzynarodowej, zespoleniu nienależnych państw, które ma na celu obronę terytorium państw należących do związku państw i utrzymanie przyjaznych stosunków pomiędzy członkami zespolonymi. Warunkiem na istnienie instytucji ponadnarodowych jest posiadanie przez nie ograniczonych kompetencji. Organy te maja zazwyczaj charakter doradczy, pełnią funkcje koordynacyjne lub opiniodawcze i nie mają uprawnień na podejmowanie decyzji, które wiązałyby państwa zespolone. (...).
Zob. Maryana Prokop, Unia Europejska - federacja czy konfederacja? w: Unia Europejska na początku XXI wieku red. Tomaszewski W., Chełminiak M., Olsztyn 2009.
Wszystko się zgadza, ale oboje możemy się zgodzić, że tradycyjnie pojmowane państwa jako unitarne, federalne czy będące w konfederacji czy też multilateralne organizacje międzynarodowe - wszystkie jako pojęcia - bledną w stosunku do UE, bo czymże ona jest? ani organizacją międzynarodową, ani konfederacją lub federacją, a tym bardziej państwem unitarnym. Dziwne to. Politologia jako samodzielna nauka wykształciła się w zasadzie w latach 80-90', szczególnie na Zachodzie, więc dlaczego nie dorobiła się właściwego naukowego określenia. Czy to wynik braku możliwości określenia czym jest UE czy braku odwagi nazwania rzeczy po imieniu, a może raczej UE jest samą w sobie kategorią i definicją, której nie sposób porównać do innych czasów?!
OdpowiedzUsuńCałkowicie się z tobą zgadzam ponieważ Unia posiada zarówno cechy federacji jak i konfederacji. Warto też podkreślić, że nie posiada jeszcze podmiotowości prawnej, co jest niezbędnym elementem federacyjności. Ewolucja UE w kierunku konfederacji spowodowałaby niewątpliwy zwrot Unii w kierunku Europy Ojczyzn. Unia Europejska nie jest zatem klasyczną federacją ani konfederacją. Jest ciągle podmiotem in statu nascendi poszukującym wciąż swojego finalite politique.
OdpowiedzUsuń